Nieuwjaar vangt aan met bestuurskundige misverstanden

Op 11 december 2023 ontving het college van burgemeester en wethouders een oproep van de Commissaris van de Koning om 150 asielzoekers voor maximaal 6 maanden in onze gemeente te plaatsen. Omdat het landelijke aanmeldcentrum in Ter Apel de instroom van vluchtelingen niet meer aankan, is er grote noodzaak ontstaan om de asielzoekers te herplaatsen bij de gemeenten. Ons college besloot hier werk van te maken. Op 14 december werd de raad vertrouwelijk over dat besluit geïnformeerd. In de weken erna ontstond een verwarrende discussie.

Wiens taak is het om wat te doen ?

Op 14 december 2023 werd de raad door het college vertrouwelijk geïnformeerd over het feit dat het college op zoek was naar een geschikte locatie voor 150 asielzoekers. Het is goed gebruik dat de raadsleden die op vertrouwelijke wijze ergens over worden geïnformeerd daarover hun kaken stijf op elkaar houden. Temeer als in diezelfde sessie door de portefeuillehouder nog wordt aangegeven dat het college bevoegd is om de benodigde handelingen te verrichten. Dat laatste is in staatsrechtelijk verband niet zonder betekenis. Als een bestuursorgaan bij wet of bij aanwijzing is aangewezen om een taak uit te voeren, dan volgt daar directe verantwoordelijkheid uit voort, als gevolg waarvan een ander (en zelfs hoger)  bestuursorgaan niet op dezelfde stoel kan zitten. Toen op 14 december nog enkele raadsleden vroegen om de raad bij de besluitvorming te betrekken, was het misverstand compleet. Punt is dat op 14 december – na dit verzoek – de portefeuillehouder nu in het midden liet of het college bevoegd bleef. In ieder geval bleef de informatie vertrouwelijk en ontstonden in de loop van de tijd onwenselijke interpretatie verschillen over de ontwikkelende situatie.

De ontstane bijzondere situatie

De spelregels van het staatsrecht vormen het speelveld van elk publiekrechtelijk orgaan, zoals ook de buitenbelijning van een voetbalveld keihard duidelijk maakt of de bal nog in het spel is of dat er een inworp moet plaatsvinden. Het niet scherp benoemen van je eigen taken of je bewust zijn van je bevoegdheden, betekent ook dat je als bestuursorgaan blijkbaar onvoldoende kennis draagt van je eigen verantwoordelijkheden. Pas twee dagen vóór de raadsvergadering van 4 januari werd duidelijk dat de raad als bevoegd orgaan gold en dus dat de raad het daadwerkelijke besluit moest nemen over het toestaan van 150 asielzoekers. De juridische onderbouwing daarvan kwam niet van het college, maar van de eigen griffie van de raad.

Te weinig tijd voor besluitvorming

Nu de vertrouwelijkheid geen doel meer diende, moest in zeer korte tijd elke fractie zijn eigen afwegingen maken, zonder nauwelijks raadpleging van de directe omwonenden. Daar leken enkele fracties geen moeite mee te hebben, aangezien hun ingenomen standpunt voorbijging aan de argumenten van een ingekomen brief en een viertal sprekers. De tijd was simpelweg te kort om tot een gewogen standpunt te komen. Dit belangrijke maatschappelijke onderwerp verdient meer aandacht en om die reden overwoog Toekomstig KLM om zich te onthouden van stemming. Reglementair is dat alleen voorbehouden aan een raadslid als je een persoonlijk belang hebt bij het besluit. Nu dat niet zo was hanteert Toekomstig KLM een oude regel: “in geval van twijfel niet inhalen”. Dus stemde Toekomstig KLM tegen het voorstel om 150 asielzoekers in Kaatsheuvel toe te laten. Meer info ? mail naar info@toekomstigklm.nl

Marten Krikken

Raadslid Toekomstig KLM.

Begroting 2024 rijksoverheid gul met uitgaven

Heeft u de laatste algemene beschouwingen over de Miljoenennota 2024 nog een beetje gevolgd? De naam Miljardennota zou al jaren een betere naam zijn. Sterker nog, we zijn hard op weg naar de eerste begroting van een half biljoen (500 miljard). Rutte pakt in deze laatste begrotingsronde nog even fors uit. De rijksuitgaven in 2024 bedragen circa 434 miljard euro en dat is ongeveer 31 miljard meer dan de begrote inkomsten. Wat betekent deze begroting voor onze gemeente ?

Lees meer….

De scholen zijn weer begonnen

Zomervakantie gevoel ?  Wordt dat ook nooit meer zoals dat geweest is ? Er ging bijna geen dag voorbij of op onze aardbol waren er wel ergens natuurbranden, overstromingen, hagelstenen buien, tornado’s,  hittegolven of andere klimatologische verrassingen. Het heeft mij in ieder geval dit jaar aan huis gehouden. Gewoon kuieren in de eigen gemeente. Met andere dorpsgenoten zitten keuvelen over alles en nog wat. Zo zat ik een aantal keren op het Kiosk te Loon, in het vriendelijke De Moer schoof ik zomaar aan bij dorpelingen en op het terras van het Anton Pieckplein in Kaatsheuvel is er veel gelachen. Natuurlijk ook prachtige momenten van politieke reflectie gehad.

Lees meer….

Partij programma Toekomstig KLM

De gemeente Loon op Zand zit in zwaar weer. De belastingdruk is hoog, terwijl de gemeente weinig geld over heeft voor nieuw beleid. Er is veel onduidelijkheid over de toekomst: kan de gemeente alle nieuwe taken aan?

Duidelijkheid over de bestuurlijke toekomst

Er komt veel op ons af en we moeten ons dus afvragen of wij dit allemaal kunnen blijven betalen. Wij willen daarom in 2024 een heldere en duidelijke evaluatie uitvoeren. Deze evaluatie voeren we uit aan de hand van controleerbare feiten en heldere, voor iedereen te begrijpen criteria, zoals die in het rapport van Berenschot (2021) zijn uitgelegd en waarover de gemeenteraad op 15 juli 2021 besloot pas in 2024 te evalueren.

Volkspartij voor alle burgers van Loon op Zand

Toekomstig KLM stelt een betaalbare gemeente met goede service centraal. Onze partij is niet ‘links’ en niet ‘rechts’. Wij zijn er voor iedereen. Wij willen samenwerken met burgers, ondernemers, kennisinstellingen en verenigingen om onze gemeente mooier en beter te maken.

Een heldere keuze voor de toekomst

Uiterlijk in 2026 wil Toekomstig KLM samen met alle burgers en de gemeenteraad een duidelijke richting bepalen voor de doorontwikkeling van onze gemeente Loon op Zand. Onze kernboodschap: de gemeente moet voor u betaalbaar zijn en goede service leveren.   

Onze werkwijze

Is onze gemeente klaar voor de toekomst? Dat zal nog moeten blijken.

In ieder geval zijn er 4 belangrijke vragen waarover Toekomstig KLM zich het hoofd breekt.

>>         Kan de gemeente Loon op Zand de grote problemen aan?

>>         Hoe zit het met de bestuurskracht en de bestuurlijke toekomst?

>>         Kan de gemeente de komende jaren een betaalbare dienstverlening garanderen?

>>         Voldoet de dienstverlening ook blijvend aan de wensen en behoeften van de burger?

Om deze vragen te kunnen beantwoorden is het nodig om inzicht te krijgen in de beschikbare financiële middelen en mogelijkheden. Dat is zeker van belang nu bekend is dat de rijksoverheid onze gemeente elk jaar € 1,5 miljoen kort. Ingrijpende keuzes zullen nodig zijn nu er steeds minder geld beschikbaar komt voor nieuw beleid. De meerjarenbegroting is bovendien nogal wankel.

Toekomstig KLM vindt dat Loon op Zand behoefte heeft aan bestuurders met visie, die daar hun daden op afstemmen. Wij staan klaar om samen met de andere politieke partijen zorgvuldig te kijken hoe de toekomstige taken uitgevoerd kunnen worden. Kan dat als zelfstandige gemeente of is het beter om breder samen te werken of te fuseren?

Toekomstig KLM gaat het echt anders doen. We willen dat de raad over alle mogelijke onderwerpen met de inwoners in gesprek gaat, zodat besluiten op een groot draagvlak kunnen rekenen. We zullen duidelijk uitleggen wat de besluiten voor onze inwoners betekenen. Daarbij staan we ook voor een open discussie met de inwoners en de andere partijen over de organisatie, dienstverlening, financiële positie en bestuurskracht van de gemeente. We doen zelf onderzoek en overleggen om zicht te krijgen op de vitaliteit en daarmee ook op de toekomst van Loon op Zand.

Bij het evaluatiemoment van 2024 zijn onder meer de volgende zaken voor Toekomstig KLM belangrijke randvoorwaarden.

1. Toekomstbestendigheid

Toekomstig KLM maakt zich ernstige zorgen over:

  1. Huidige programmabegroting 2022-2025, inclusief de aanpak van de grote maatschappelijke problemen
  2. Huidige bestuurskracht en de bestuurlijke toekomst van Loon op Zand
  3. Toekomstige kwaliteit van de dienstverlening
  4. Communicatie

In de komende jaren zal het aantal maatschappelijke taken dat op het bordje van de gemeente wordt gelegd alleen maar groeien. Dat kost geld en energie. Naast het feit dat de gemeente Loon op Zand door de rijksoverheid met maar liefst € 1,5 miljoen structureel per jaar wordt gekort, zullen er enkele tientallen miljoenen benodigd zijn in de komende tien jaar om de maatschappelijke opgaven het hoofd te bieden. Omgeslagen naar de financiële vertaling op jaarbasis betekent dat voor een gemeente als Loon op Zand al gauw een blijvende financiële belasting van 10% op de jaarbegroting. Wie gaat dat betalen ? Het gemeentebestuur schuift deze hete aardappelen maar steeds voor zich uit. Maar het rapport Berenschot van 2021 is onverbiddelijk: “Niets doen is geen optie”.

Juist NU is het van groot belang dat de gemeente Loon op Zand in de komende jaren zicht krijgt op de eigen portemonnee. Dat betekent dat we planmatiger en  efficiënter moeten leren omgaan gaat met de beschikbare middelen en mogelijkheden. Niet alleen is het inzicht belangrijk voor de gemeente zelf, maar ook voor onze burgers en bedrijven. Want zonder dat inzicht weet niemand of de kwaliteit van de dienstverlening betaalbaar blijft. Dit stelt de gemeente Loon op Zand voor ingrijpende keuzes, want één ding is zeker: bij ongewijzigd doorgaan is er steeds minder geld beschikbaar voor nieuw beleid.

Een sterke en vitale gemeente is een gemeente, die in staat is zelf haar beleid te bepalen en de opgelegde wettelijke taken te vervullen. In de visie van Toekomstig KLM wordt een sterke gemeente niet uitsluitend bepaald door het aantal inwoners, maar krijgt hij vorm door een bestuur, die een visie heeft, en deze visie omzet in daden. Als Toekomstig KLM gaan we in de gemeenteraad gaan wij zorgvuldig kijken hoe we de taken uitvoeren.

Toekomstig KLM heeft een alternatief !

Toekomstig KLM gaat het echt anders doen. Beslissingen komen in samenspraak tot stand. De raad gaat intensiever met de inwoners in gesprek. Niet alleen over onderwerpen van hun eigen dorp of wijk, maar ook over onderwerpen, die de gemeentegrenzen overschrijden.  

We kijken naar:

  1. Meer betrokkenheid van de burger door uit te leggen wat er daadwerkelijk gebeurt binnen de gemeenteraad;
  2. Burger betrekken door het vragen van een mening;
  3. Kritisch stilstaan bij complexe vraagstukken, die misschien een andere aanpak behoeven. Is Loon op Zand capabel om de huidige samenwerking met diverse omliggende gemeenten voldoende naar eigen hand te zetten ? Vragen, die helpen bij de discussie en uiteindelijk bij de evaluatie in 2024:
  4. Draagt samenwerking bij aan een oplossing ?
  5. Is onze besluitvorming te stroperig ?
  6. Lukt het ons om altijd open en helder te communiceren over ons beleid ?
  7. Hebben we voldoende capaciteit ?
  8. Hebben we voldoende kwaliteit in huis ?
  9. Kan transparantie in de processen gehandhaafd blijven ?
  10. Passende bestuurlijke en organisatorische structuur.

Nadenken over een zelfstandige-, samenwerkende-, of samenvoegende gemeente:

  1. College van Burgemeester en Wethouders en gemeenteraad hebben de kennis en de vaardigheden om lastige vraagstukken op te lossen
  2. De rijksoverheid vindt dat gemeenten goed moeten nadenken over hun zelfstandigheid
  3. Kan een gemeente alléén blijven bestaan, door constante hulp van regionale partners ?
  4. Zo niet, is dan samenvoegen of herindeling misschien een betere keuze ?
  5. Het is noodzakelijk om op korte termijn een open discussie te voeren. Niet alleen tussen politieke partijen in de gemeenteraad, maar ook samen met de inwoners

Wat willen we bereiken:  

  1. Als lokale volkspartij, de schakel zijn tussen alle kerkdorpen;
  2. Uiterlijk in 2023 becijferen van gemeentelijke wensen en maatschappelijke opgaven;
  3. Uiterlijk in 2024 concreet zicht hebben op de vitaliteit en toekomstbestendigheid van de gemeente Loon op Zand;
  4. Zonder resultaat geen recht van spreken: daarom willen wij uiterlijk eind 2025, dus vóór de volgende verkiezingen, samen met de burgers en de raad, een eensluidend beeld hebben over het besluit van onze bestuurlijke toekomst van Loon op Zand. Waarom is dat zo belangrijk ? Omdat dan de nieuw gekozen gemeenteraad uitvoering kan geven aan dat besluit. Dat geeft rust en duidelijkheid.

2. Bestuurskracht & Financiën

Om de evaluatie in 2024 op een transparante manier te voeren brengt Toekomstig KLM de toekomstige kostenstructuur van alle lopende en toekomstige belangrijke investeringsprojecten en maatschappelijke opgaven van de gemeente in beeld. Dit met het doel om aan de hand van het kostenplaatje een beeld te krijgen van het daarbij meest passende organisatorisch plaatje en de bestuurskracht.

Door deze werkwijze streeft Toekomstig KLM om in de gemeenteraad draagvlak te krijgen voor een gezamenlijke visie naar de toekomstbestendigheid en bestuurskracht van de gemeente Loon op Zand. Toekomstig KLM streeft op basis van controleerbare feiten naar een voor alle partijen onbetwistbaar financieel model, welke deel uitmaakt van het evaluatiekader in 2024.

3. Betaalbare en goede zorg (Sociaal domein / vrijwilligerswerk & verenigingen)

De Participatiewet (Betaald werk voor iedereen), de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (ondersteuning van zorgvraag) en de Jeugdzorg zijn belangrijke zorgtaken van onze gemeente.

Door de overheveling van deze taken door het Rijk aan gemeenten, is in één klap het huishoudboekje van veel gemeenten behoorlijk vergroot. Inmiddels heeft Loon op Zand de taken behoorlijk goed geïmplementeerd, maar zal het nodig zijn de verder uitdijende zorgvraag nauw te blijven bewaken. Ook het rapport Berenschot spreekt over de noodzaak om (financieel) grip te houden op het sociale domein. Naast deze grip verdienen de toenemende vergrijzing en de opkomst van psychosociale klachten van veel burgers/jongeren, welke al dan niet Corona gerelateerd zijn, de (zorg) aandacht van de politiek.

Het vinden van een goede balans tussen het behandelen van de zorgvraag en de daarvoor beschikbare middelen, vraagt om een effectieve manier van werken en efficiënte samenwerkingsverbanden. In onze uitwerking naar het optimaliseren van bestuurskracht zal dit een prominent onderwerp worden. De trends en de laatste lokale ontwikkelingen maken deel uit van de analyse, welke als basis dient voor een robuuste aanpak. Speciale aandacht verdient de mantelzorger. Deze steeds groter wordende en belangrijke groep van zorgverleners mag niet over het hoofd worden gezien in het lokale zorgbeleid. Zij vormen in veel gevallen de kurk waar de zorg op drijft. Toekomstig KLM onderzoekt hoe deze doelgroep meer in het zonnetje kan worden gezet.

Vrijwilligers en verenigingen

De gemeente Loon op Zand heeft een bloeiend verenigingsleven. Dat is belangrijk bezit en dat moeten we koesteren. Toekomstig KLM erkent, en herkent dat een bloeiende verenigingsleven het cement is van de samenleving. Zij zorgen voor binding. In de loop van de tijd zien we tegelijkertijd ook dat verenigingen ‘oude’ overheidstaken tot zich nemen. De privatiseringsoperaties van de voetbalverenigingen liggen nog vers in het geheugen en de kinderopvang krijgen nu dan ook steeds meer middelen.

Deze ontwikkelingen hebben voordelen en nadelen. Toch steunt Toekomstig KLM deze trend, mits er vooraf ook goede afspraken worden gemaakt tussen gemeente en de betreffende vereniging. Dat is namelijk belangrijk omdat van de verenigingen wordt verwacht dat zij hun vrijwilligers ook blijven stimuleren. Verenigingen kampen met een terugloop van vrijwilligers. Het helpt dus niet als de gemeente onder druk van tegenvallende financiën de kraan naar deze belangrijke bron van lokale binding in de samenleving onder druk zet.

 4. Een levendige, vitale en groene (woon)omgeving

Medio 2022 wordt naar verwachting de Omgevingswet van kracht. Deze compleet nieuwe wet bundelt wetgeving op het gebied van ruimte, natuur en milieu. Deze wet is ook een voorbeeld van decentralisatie ofwel het overhevelen van bevoegdheden van Rijk naar gemeenten. Van Loon op Zand wordt verwacht integraal omgevingsbeleid te voeren en keuzes te maken met en voor de samenleving. Keuzes die niet enkel ruimtelijke gevolgen hebben, maar ook sociale en economische. Herstructurering en inbreidingsgebieden, waarbij de herstructurering (sloop van bestaande gebouwen) de planvorming met betrekking tot de sociale en economische ontwikkeling van het gebied ook moet ondersteunen. Een recent voorbeeld is de herstructurering van De Wetering in Loon op Zand. Hoewel de functies binnen dit plangebied niet wezenlijk veranderen, staat de exploitatie, en daarmee de economische ontwikkeling,  volop ter discussie. De gemeente moet in staat zijn dit soort projecten in de toekomst soepeler en in samenspraak met bewoners en ondernemers projectmatiger te kunnen aansturen. Dat vereist planmatige en projectmatige competenties van projectleiders, maar ook kennis van economische drijfveren van gesprekspartners.

Door Toekomstig KLM zal de inwerkingtreding van de Omgevingswet volop worden betrokken bij het evaluatie moment in 2024. Toekomstig KLM ziet in deze wet een belangrijke kentering in de aanpak van de gemeente naar haar burgers. De gemeente zal meer betrokkenheid aan de dag moeten leggen bij de hulpvragen vanuit de burgers. Het inleven in de hulpvraag vraagt om steeds meer competenties op het gebied van het interdisciplinair benaderen van complexe vraagstukken. De organisatie zal in de zoektocht naar een robuust governance model mee moeten groeien.

In dit opzicht stimuleert Toekomstig KLM marktinitiatieven en gemeentelijke initiatieven, die gericht zijn op kwaliteit, duurzaamheid, flexibiliteit en maatwerk van duurzame woningen, die aansluiten bij woonwensen én woningen die bestendig zijn in verschillende levensfasen. Voor alle burgers is wonen een basis behoefte. Omdat de woonwensen van inwoners de basis vormen van gemeentelijk beleid, is daarvoor dus ook kennis benodigd van wat de gesprekspartner beweegt. En dat maakt de cirkel rond door als gemeente open te staan voor de inzichten, wensen en behoeften van diezelfde burger.

Loon op Zand moet meer inzetten op levensloopbestendige wijken, waarin kinderen veilig kunnen opgroeien en burgers kunnen terugvallen op voorzieningen die het ouder worden ondersteunen. Ten slotte kan een actief doelgroepenbeleid voor starters en senioren sneller aan de lokale hulpvraag tegemoet komen. Samenwerking met woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars blijft daarom ook noodzakelijk.

Ten slotte is het vanzelfsprekend dat bij nieuwbouw alle woningen energieneutraal zijn. Er moet in de komende raadsperiode een plan worden ontwikkeld hoe Loon op Zand denkt te voldoen aan de beoogde energietransitie maatregelen. De meerjarenverplichtingen van de gemeente worden betrokken bij de meerjarenbegroting.

 5. Onderwijs, Sport & Cultuur

In de visie van Toekomstig KLM heeft de openbare bibliotheek een blijvende positie nodig in onze gemeente. Niet alleen als informatiepunt, maar ook voor het organiseren en ondersteunen van culturele en educatieve activiteiten. Weliswaar wordt door anderen hiertegen ingebracht dat de digitalisering zorgt voor het uithollen van de oorspronkelijke functie van de bibliotheek. Dat is deels waar, omdat aangetoond is dat de bibliotheek ook een verzamelplaats is voor mensen om elkaar te ontmoeten of zich even terug te trekken om rustig te overpeinzen en te lezen. Daarmee raken we een aandachtsveld voor cultuur dat vaak onderbelicht blijft in de politiek, maar waardevol is voor de burgers.

Een ander aspect van cultuur betreft kunst in zijn algemeenheid en amateurkunst in het bijzonder. Dit laatste zien wij als een expressie van vrijetijdsbesteding maar vooral in toenemende zin als dagbesteding binnen de zorg. Dit raakt een belangrijke functie van het steeds weer zoeken naar zingeving van het bestaan en moet daarom naar ons oordeel blijvend worden gestimuleerd.

Volledig in de lijn van het Berenschot rapport zijn ook van mening dat cultuur in de gedachtegang van behoud van erfgoed en sociale cohesie bijdraagt aan de leefbaarheid van de eigen omgeving. In die zin pleit Toekomstig KLM voor behoud van groene wijken in de gemeente en fris basisonderwijs in alle kernen. Dus zeker ook voor het behoud van OBS De Start in De Moer.

Sportbeleid

Met het voortschrijden van de Corona pandemie wordt ook duidelijk hoe belangrijk sporten is. Het versterkt het menselijk lichaam en je wordt weerbaarder. Het belang van sporten behoeft geen toelichting.  In onze gemeente zien we ook verschillende sportverenigingen. Sportbeleid komt ook terug in accommodatiebeleid. We kunnen trots zijn op De Werft en hopelijk binnenkort ook op De (nieuwe) Wetering. Toekomstig KLM ziet de gemeente hierbij als (facilitaire) kennispartner optreden met betrekking tot de samenwerking tussen verengingen.

Het ideale sportbeleid dient in de opvatting van Toekomstig KLM ook te raken aan gezondheidsbeleid. Het is een feit dat de samenleving sterk vergrijst en daardoor meer kwetsbare groepen ontstaan met voor hen specifieke leefstijl aandoeningen en ouderdomsgebreken. Het leggen van verbindingen tussen zorg en sport dient op een verstandige wijze te gebeuren, waarmee Toekomstig KLM vooral bedoelt dat lokale maatregelen in de zorg niet drempelverhogend moeten werken voor de sportbeoefening.

6. Economische ontwikkelingen

Economische ontwikkelingen gaan steeds sneller. Of we het nu willen of niet, maar inmiddels zitten we midden in de zogeheten derde industriële revolutie. Slimme apparaten die data verzamelen en onderling zijn verbonden via internet, maken het mogelijk om de economie en de samenleving efficiënter, zuiniger en duurzamer te laten functioneren. Consumptie, productie, recycling, logistiek; gebruikers en makers van grondstoffen, energie en eindproducten – ze zijn steeds meer verbonden en delen (verrijkte) gegevens via sensoren en software. Veel van deze ontwikkelingen worden bovenlokaal geregisseerd, ofwel als gemeente overkomt het ons. Maar het zou onverstandig zijn om onze ogen te sluiten voor de mogelijkheden van deze nieuwe uitdagingen.

Loon op Zand hoeft zich niet op te werpen als high tech gemeente. Daar hebben we andere regio voor. De kracht van Loon op Zand zit in de leisure. De visie van Toekomstig KLM is deze kracht verder te benutten. Niet door een loket te openen om informatie door te schuiven, maar te beginnen met een krachtige visie en profiel van de gemeente te schetsen waar je naar toe wilt. Gebruik daarvoor de kennis en kunde van ondernemers. Maak gebruik van de locaties van de kerkdorpen en gebruik de natuurwaarden op een verstandige manier om het economische weefsel van onze gemeente in een logische samenhang te ontwikkelen. De gemeente als facilitator van economische plannen. Kortom meer publiek private samenwerkingen (PPS). Dat leidt tot meer bedrijvigheid en meer werkgelegenheid en dus ook tot meer plaatselijke koopkracht en inkomen. Maar ook tot meer herkenbaarheid van Loon op Zand als dienstverlenende gemeente. De inzet van Toekomstig KLM is om samen met ondernemers een meerjarige leisure visie te ontwikkelen met een concrete stip op de horizon. Betrek bij de operationele werkelijkheid daar de ‘Social Return’ bij ofwel mensen met een grote(re) afstand tot de arbeidsmarkt. Zo snijdt het mes aan twee kanten.

Hoe doen wij dat ? Door ondernemers te laten inzien dat het menens is bij de gemeente Loon op Zand. Vertrouwen ontstaat door te zeggen wat je doet en doen wat je zegt. Bij veel ondernemers heeft dat vertrouwen een deuk opgelopen. Dat betekent dat aan de kant van de gemeente ook een herkenbare senior profiel met ondernemerstaal nodig is, die op basis van een Economische Plan ontwikkelruimte krijgt. Door bij marktpartijen ideeën op te halen, krijg je inzicht in wat speelt. Het omzetten van ideeën in levensvatbare ondernemersplannen is een vak apart. De gemeente kan de ondernemer steun bieden door het publiekrechtelijk instrumentarium ten dienste te laten staan van de ondernemer. Deze werkwijze is voor deze gemeente behoorlijk nieuw, maar zal toch ook bij de invoering van de Omgevingswet gemeengoed moeten worden. Zelfs herstructureringsprojecten, zoals De (nieuwe) Wetering, passen in deze aanpak door juist met ondernemers te zoeken naar oplossingsrichtingen die de financiële haalbaarheid van een project naderbij brengen (scope verruiming of value capturing). Organisaties als Midpoint Brabant (daar betalen wij al voor!) kunnen de gemeente helpen met deze aanpak.

Ten slotte heeft de gemeente de laatste jaren behoorlijk geïnvesteerd in het centrum van Kaatsheuvel. Dat is een mooie opsteker voor onze winkeliers. Ook zij spinnen garen bij een sterk leisure profiel, omdat de plaatselijke toerist geneigd zal zijn de centra van de dorpen aan te doen als de aantrekkingskracht daarvoor aanleiding geeft. Het kosteloos parkeren is ook onderscheidend en heeft toch een magneetwerking op de klant vanuit een zekere noordelijke gemeente. In dat opzicht is dus een Economisch Plan een alomvattend plan, die door de samenhangende beschouwing versterkend werkt. Loon op Zand heeft er recht op. Wij hebben er allemaal recht op. Een plaatselijke economie die op rolletjes loopt, is als olie die vastgeroeste mechanismen tot nieuw leven brengt

7. Klimaat maatregelen

Het landelijke Klimaatakkoord voorziet erin dat de CO₂ emissie in 2030 moet zijn gehalveerd. Het Klimaatakkoord zit vol met afspraken over duurzaam voedsel, transport, wonen en werken. Gemeenten gaan volgens dit akkoord een centrale rol spelen in de advisering over energievoorziening. Zo moet ook Loon op Zand een regierol gaan invullen bij het aardgasvrij maken van de woningen. Burgers moeten met vragen kunnen aankloppen en eventuele subsidiepotten zullen ingericht moeten worden. Kortom, onze gemeente zal expertise moeten opbouwen en regie moeten nemen. In de meerjarenplanning ziet Toekomstig KLM dit aspect in het geheel nog niet ingevuld. En dat baart ons ernstig zorgen.

Enkele vooruitstrevende gemeenten zijn reeds begonnen  om hele wijken van het gas af te halen, uiteraard met miljoenen euro’s aan subsidie. Ze worden “proefwijken” genoemd, “om ervan te leren”. Het Planbureau van de Leefomgeving heeft deze projecten op kosten en doelmatigheid beoordeeld en kan geen enkel project als geslaagd beoordelen. Samen met het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) geeft het bureau aan dat gemeenten de kosten voortdurend te laag inschatten en de opbrengsten te hoog. Voorlopig wordt geraamd dat woonhuizen van het gas af halen gemiddeld per woning 40- 45.000 euro gaat kosten. Welke inwoners van onze gemeente kunnen en/of willen dat gaan betalen? Daar bovenop moet nog een veelvoud van dat bedrag betaald gaan worden voor het vervangen van het ondergrondse infrastructuur.

Onze buurgemeente Dongen is één van die vooruitstrevende gemeenten, die er achter is gekomen dat er veel geld gemoeid is met deze operatie. In december 2021 heeft de Dongense gemeenteraad een motie aangenomen, welke naar elke gemeente in Nederland is verzonden. Daarin wordt aangegeven dat de rijksoverheid snel duidelijk moet maken hoeveel structurele middelen alle gemeenten krijgen, zodat zij uitvoering kunnen geven aan de warmtevisie.

Toekomstig KLM pleit ervoor om direct na de verkiezingen met planvorming te beginnen. Dit onderwerp leent zich er bij uitstek voor om samen met burgers opgepakt te worden. Het mobiliseren van een werkbare klankbordgroep, die ook een daadwerkelijke taak krijgt op het gebied van adviseren is geen overbodige luxe. Het coördineren van dit onderwerp begint met het inrichten van een herkenbaar (digitaal) loket voor de burger en het intensiveren van de samenwerking met het vertrouwde Energiecollectief Loon op Zand (EcLoZ).

Dit werkdomein zal in de komend decennia veel expertiseopbouw verlangen. Toekomstig KLM pleit ervoor voor dit belangrijke onderwerp bij aanvang eigen professionals aan te trekken en de kennisopbouw van beging af aan te borgen. Naast het beschrijven waaruit de aanpak in onze gemeente zal bestaan, is het opmaken van een kosten/baten analyse voor Toekomstig KLM essentieel. Die is nodig voor het becijferen van de inzet van de meerjarenplanning waarvan Toekomstig KLM in 2024 een zo’n compleet beeld wil overleggen.